Nowa ksiazka o testowaniu jednostkowym

Dnia 28 marca 2012 pojawiła sie oficjalnie książka: Practical Unit Testing with TestNG and Mockito napisana przez Tomka Kaczanowskiego. Wspominałem w jednym z poprzednich wpisów (na temat testowania wyjatków), że ta książka nadchodzi. Już oficjalnie jest dostępna do kupienia na practicalunittesting.com do czego zachecam.

Dlaczego o tym pisze?

Powodów jest kilka.

Po pierwsze jest to książka polskiego autora (co prawda po angielsku, ale spolszczenie jest w przygotowaniu), a tych należy wspierać. Łatwiej (podobno) jest napisać książkę techniczną po angielsku i później ją przetłumaczyć na nasze, niż pisać po polsku i później się męczyć.

Po drugie jest to kompletny, uporządkowany i aktualny zbiór technik z przykładami, jak pisać dobre testy. Książka wyjaśnia wszelkie wątpliwości związane z nazewnictwem, konwencjami i dobrymi praktykami, jak i daje wiele cennych wskazówek.

Dla kogo jest ta książka?

Książka jest bardzo dobra dla osób, które chcą właśnie zacząć pisać testy jednostkowe do swojego kodu i nie wiedzą jak wystartować. Książka wprowadza krok po korku do lepszego świata kodu pokrytego testami. Również dla startych wyjadaczy znajdzie się sporo cennych informacji. Dalsze rozdziały książki omawiają zaawansowane zagadnienia ze świata testowania. Tomek wskazuje również dobre praktyki jak pisać testy, a także prezentuje narzędzia powiązane z nimi(jak catch-exception czy testy mutacyjne).

Dlaczego więc się wypowiadam o tej książce, skoro dopiero co się ukazała?

Dobra, dość tej krypto reklamy, czas na konkrety ;)

Powodem dla którego piszę na blogu o tej książce, jest fakt, że brałem udział w jej powstawaniu. Mianowicie robiłem korektę (review) książki, za co dostałem podziękowania uwiecznione na jednej ze stron w książce:

In various different ways a number of people have helped me with writing this book – some by giving feedback, others by comforting me in times of doubt.
Marcin Stachniuk was the first person to offer to review the book in the early stages of its being written, and at the same time the most persistent of my reviewers. He read every part of the book and gallantly overcame the obstacles I frequently put in his way: frequent releases, constant juggling of the contents, minor piecemeal adjustments, etc.

Nadszedł teraz czas podzielenia się moimi wrażeniami ze wspólnej pracy z autorem.

Wszystko zaczęło się na konferencji GeeCON 2011 w Krakowie, Podczas (za)ostatniego dnia konferencji (tzw. Community Day) Tomek miał swoją prezentację pt.: Who watches the watchmen? - on quality of tests. Na prezentacji trochę się wynudziłem, gdyż otarłem się już o większość omawianych tam zagadnień. Pod koniec jednak prelegent pochwalił się, że właśnie pisze książkę o testach. Wówczas jeden z uczestników (nazwisko do wiadomości redakcji) zaproponował, że chętnie by zrobił review jego książki. Bardzo zaciekawiła mnie ta inicjatywa, i mimo iż wszyscy już wychodzili z sali, zostałem chwilę dłużej, aby przysłuchać się rozmowie na temat recenzowania książki.

Tomek zaproponował aby chętni się do niego zgłosili mail’owo, aby ustalić szczegóły współpracy.  I tak to się zaczęło. Stwierdziliśmy, że najlepszą formą wymiany informacji będzie założona na Google prywatna grupa dyskusyjna, poprzez którą Tomek będzie podsyłać nowe wersje książki. Tym kanałem można również podyskutować i wyjaśnić ewentualne kwestie sporne. Rozwiązanie to sprawdziło się.

Preferowanym sposobem zgłaszania uwag, było odsyłanie aktualnego pdf’a ze wstawionymi komentarzami w teksie, w formie żółtych karteczek. Funkcjonalność taką daje nam Foxit Reader. Dzięki temu Tomek widział dokładnie, którego miejsca dotyczy uwaga. Było to również wygodne dla mnie, gdyż fragmenty czytałem na ekranie komputera. Niektórzy zgłaszali swoje uwagi w postaci wiadomości na grupie, ale dla mnie żółte karteczki i tak były lepsze, gdyż dokładniej wskazywały miejsce, gdzie jest coś nie tak.

Na podstawie e-maili naliczyłem jakieś 20 „release’ów” książki, tzn. fragmentów, które Tomek podsyłał do korekty. Początkowo przychodziły pojedyncze rozdziały do czytania, ale lepszym wyjściem, jak się później okazało, było podsyłanie całości. Dzięki temu nie było rozdziałów wyrwanych z kontekstu i było widać ogólnego zarys całości książki, w którą stronę ona dąży.

Koleje wersje pojawiały się z różną częstotliwością. Czasem było kilka w tygodniu, a czasem była cisza przez dłuższy czas. Ale to już była kwestia Tomka jak sobie organizuje pracę nad książką. Ze swojej strony mogę powiedzieć, że często nowe wersje się pojawiały, jak akurat mocno byłem zajęty innymi sprawami i niemiałem możliwości aby usiąść od razu do lektury. Kilka razy dogoniła mnie kolejna wersja i wtedy już trzeba było się zmobilizować i przeczytać to co tam Tomek naskrobał :)

Co do zgłaszanych uwag, to Tomek zazwyczaj je akceptował. Jak nie widziałem poprawy w następnej wersji, to początkowo się czepiałem, że moje sugestie są nieuwzględniane, ale w późniejszym czasie doszedłem do wniosku, że nie powinienem się tym przejmować. W końcu to książka Tomka i Jego koncepcja, a nie moja. Jedynie sprawy edytorsko/estetyczne (zła czcionka, rozjeżdżające się tabelki) były dla mnie bardzo irytujące, ale to chyba przez spędzenie dawniej sporej ilości czasu z LaTeX’em. Tomek postanowił zostawić to sobie na sam koniec, przez co ciągle widziałem te niedoskonałości. To była chyba jedyna pierdółka, która mi troszkę przeszkadzała w naszej współpracy.

Moje zaangażowanie zostało wynagrodzone cytowanymi wyżej podziękowaniami w książce (Dzięki Tomek!). Właściwie to nie nawet nie ustaliliśmy szczegółów współpracy, tzn. co ewentualnie będę z tego miał. Do samego końca nie wiedziałem nawet, czy pojawią się te podziękowania w książce (po cichu na nie liczyłem). W końcu w jednej z ostatnich wersji książki zobaczyłem, że są :) Świadczy to o tym, że moje zaangażowanie było kompletnie non-profit.

Podsumowując współpracę cieszę się, że wziąłem udział w tym przedsięwzięciu. Było to bardzo ciekawe doświadczenie i mogłem przez to poznać proces powstawania książki. Robienie review sprawia wielka frajdę, czego zwieńczeniem jest oczywiście ukazanie się książki „na produkcji”. Szczerze polecam każdemu zaangażowanie się w tego typu akcję.


Btw. Co do relacji z 33 degree (kilka osób już o nią pytało), to musi ona jeszcze poczekać kilka dni, z powodu natłoku innych zajęć (w tym korekty ostatecznej wersji książki Tomka), jak i obecnych sporych zmian życiowych.

Wrażenia po konferencji GeeCON cz.2 (Conference Day II i Community Day)

Wrażenia z pierwszego dnia konferencji opisałem już w poprzednim wpisie: Wrażenia po konferencji GeeCON: Conference Day I. W piątek (Conference Day II) jakoś ciężko mi było się wcześnie rano zebrać. Jako że znów początkowo musiałem być na stoisku firmowym, nie uczestniczyłem w porannych wykładach.

Pierwszy wykład na który dotarłem to była prelekcja: Eugene’a Ciurana The No-Nonsense Guide to Hadoop and HBase in Enterprise Apps. Autor opowiadał o framework’u Hadoop, który skupia w sobie sporo innych ciekawych technologii, wspomagających rozproszenie systemu. Było dużo wiadomości, ale bez konkretów. Trochę dokładniej było o bazie HBase podobnej do BigTable od Google. Na koniec prelegent namawiał do pracy w swojej firmie i sporo oferował, za polecenie pracownika.

Później był obiad, dokładnie taki jak wczoraj. Część uczestników zamiast niego poszła gdzieś indziej zjeść.

Następnie udałem się na prezentację Marka Matczaka pt. 10 common pitfalls when using Hibernate, z którym mam przyjemność współpracować. Słyszałem również tą prezentację kilka dni wcześniej i dokładnie wiedziałem o czym będzie. Marek pokazał pułapki na jakie można się natknąć używając Hibernate’a. Ciekawa prezentacja poparta przykładami z życia. Po prelekcji grupka ludzi otoczyła Marka, zasypując go pytaniami. Sporo ludzi nie zrozumiało idei session-per-conversation, czyli wzorca przydającego się w aplikacjach, gdzie mamy kilka kroków w jakimś procesie, jak np. bookowanie biletów lotniczych. Warto wówczas zacząć sesję Hibernate’ową na początku procesu rezerwacji biletu, a zakończyć ją, gdy już będzie zapłacone. Rozwiązanie takie jest zaimplementowane we framework'u Seam.

Następnie poszedłem na Anton’a Arhipov’a Bytecode for discriminating developers. Początkowo było o drzewach AST, czyli krótkie wprowadzenie do kompilatorów. Muszę przyznać że slajdy były bardzo ładnie przygotowane, zwłaszcza te pokazujące operacje wykonujące się na stosie. W ogólności jest 256 słów kluczowych w maszynie wirtualnej Javy, i praca z bytecode’m nie jest taka straszna dzięki narzędziom javap (do podejrzenia kodu JVM) i Javassist (do modyfikowania kodu w locie). Później trochę przysnąłem i obudziłem się pod koniec. Anton jest współautorem narzędzia JRebel, służącego do szybkiego redeploy’a naszych aplikacji, bez konieczności restartowania serwera. Szkoda, że rozwiązanie jest płatne:/

Następnie wybór prezentacji był bardzo ciężki i w końcu poszedłem na Andres’a Almiray’ego z prezentacją Polyglot Programming. Prelegent porównywał jave, groovy’ego, scalę, i clojure. Mi to trochę przypominało onanizm składniowy. Może przykłady były źle dobrane do tego, aby pokazać przewagę pewnych języków nad innymi? Później autor pokazał, że można łączyć te języki ze sobą.

Na koniec poszedłem jeszcze na prezentację dra Jim’a Webber’a pt. A programmatic introduction to Neo4j. Prześmieszny koleś i na scenie robił niezłe show. Biegał, rzucał żartami i cieszył się jak publiczność atakowała go pytaniami. Co do wykładu, to najpierw ogółem opowiadał o NoSQL, że coraz więcej danych przechowujemy i że są one coraz bardziej skomplikowane. Najpierw kilka godzin modelujemy nasze dane, rozpisujemy relacje, tworzymy bazę danych, a na koniec i tak robimy denormalizację, bo nasza baza nie wyrabia. Jim podał dobre przykłady, gdzie można wykorzystać bazy grafowe. Porównał szybkość wyszukiwania naszych przyjaciół w typowym serwisie społecznościowym. Przewaga Neo4j w stosunku do relacyjnej bazy danych była tutaj miażdżąca. Jim polecał ściągnięcie tutoriala o Neo4j z github’a: https://github.com/jimwebber/neo4j-tutorial.

Dodatkowo dostęp do Neo4j z poziomu innych języków, może łatwo się odbywać przez REST’a. Jeśli chodzi o poziom rozdzielenia transakcji w Neo4j to jest to dostęp serializowany, ale na używanym podgrafie. Bardzo fajna prezentacja, szkoda, że dopiero na koniec konferencji.

Gdzieś tam w międzyczasie było jeszcze losowanie książek i innych nagród na stoiskach sponsorskich, ale na nic się nie załapałem.

Zostałem jeszcze w Krakowie na sobotę na Community Day. Tam już organizatorzy byli kompletnie wyluzowani, gdyż odbywało się to w pobliskim hotelu i było o wiele mniej uczestników (większość w piątek wieczorem pojechała do domu).

Na Community Day najpierw uczestniczyłem w Visage Android Hands-on Lab, prowadzonym przez Stephen’a Chin’a. Przedstawiał on coś co się nazywa Visage i służy do budowania GUI w JavaFX m.in. na Androida. Niby mniej tekstu i przyjemniejszy w czytaniu niż XML, ale jakoś nie do końca się przekonałem. Prezentacja była trochę niedopracowana i właściwie pomagaliśmy Stephan’owi ją usprawnić.

Autor przygotował obraz wirtualnej maszyny z kompletnym środowiskiem. Pomysł dobry, ale wykonanie trochę słabe. Początkowo dużo grzebaliśmy w podstawowym edytorze tekstu, dodając nowe funkcjonalności do naszej aplikacji. Wiązało się to ze zgadywaniem, w którym pakiecie może leżeć dana klasa. Później kopiowaliśmy pliki do świeżego projektu, modyfikowaliśmy XML’e, po to aby móc w końcu uruchomić całe cudo w NetBeans’ie (akurat był zainstalowany na wirtualnym obrazie). Ze względu na różne problemy uczestników po drodze, nie udało nam się zrealizować całości.

Po „laborce” był obiad. I tu o dziwo był obiad hotelowy, smaczny i całkiem spory wybór. Kto chciał mógł również sobie zamówić piwko.

Po obiedzie poszedłem jeszcze na prezentacje Tomasza Kaczanowskiego, pt. Who watches the watchmen? - on quality of tests. Właściwie jakieś 85% omawianych zagadnień już gdzieś wcześniej słyszałem i wiele nowego się nie nauczyłem. Mimo wszystko prezentacja była fajna z dobrym angielskim prelegenta i kameralnym gronem słuchaczy.

Tego dnia jeszcze dostałem od kolegi Krzyśka fajną nalepkę na klawiaturę, ze skrótami do IntelliJ IDEA. Podobno rozdawali to dzień wcześniej na jakimś wykładzie, ale mnie to ominęło. Jak wygląda taka klawiatura (i nalepki) można zobaczyć na blogu Hamlet’a D'Arcy.Tak samo okleję swoją klawiaturę w laptopie:) Przydało by się jeszcze coś takiego dla Eclipse’a.

Podsumowując uważam konferencję za udaną. Jedynie trochę obiad był kiepski, ale poziom prezentacji był wysoki. Wiadomo, że czasem się trafiło tak, że nie bardzo było na co iść, no ale trudno. Niemal na każdej konferencji się tak zdarza. Teraz zostaje czekać na publikacje prezentacji i nagrywanych filmów z wystąpień. Za rok trzeba się znów tam pojawić.

A już niedługo: Confitura (dawniej Javarsovia). Obecnie trwają prace na wyborem tematów, ale już wkrótce powinna ruszyć rejestracja uczestników. Już się nie mogę doczekać.

Wrażenia po konferencji GeeCON: Conference Day I

Dzięki uprzejmości mojego aktualnego pracodawcy, firmy Capgemini  mogłem wziąć udział w konferencji GeeCON. Co prawda musiałem przez część czasu stać na stanowisku sponsorskim, ale i tak sporo skorzystałem z wykładów. Zacznijmy od początku.

Do Krakowa przyjechałem razem z kolegą z pracy w środę wieczorem. Po zameldowaniu się w hotelu i chwili odpoczynku, poszliśmy zobaczyć kino, w którym miała się odbywać konferencja. Część stanowisk sponsorskich była już rozłożona, a że było już późno, postanowiliśmy się rozłożyć następnego dnia z samego rana. Pojechałem jeszcze się spotkać z ziomkiem z rodzinnego miasta i do hotelu wróciłem około północy. Poprosiłem jeszcze w hotelu o żelazko i deskę do prasowania, ale się nie doczekałem :/

W czwartek wstałem około 5.40, aby móc pójść jak najwcześniej na miejsce konferencji i rozłożyć stanowisko sponsorskie. Na miejscu byliśmy chwilę po 6 i dobrą godzinkę zajęło nam składanie całości. Później jeszcze powrót do Hotelu na śniadanko i z powrotem na konferencję.

Chwilę po 8.00 zaczęli się schodzić pierwsi uczestnicy. Dla każdego uczestnika był zestaw: duża ekologiczna torba, koszulka i kubek. Bardzo podobała mi się ulotka IntelliJ IDEA, na której były wypisane skróty klawiaturowe. Fajna pomoc na początek nauki nowego środowiska. Trzeba powiesić w widocznym miejscu i często zerkać. Ponadto był jeszcze program z opisem konferencyjnych wykładów, gazetka Open Source Journal i trochę spamu.

Z początku konferencji stałem na stoisku sponsorskim, a pierwszy wykład na który dotarłem to była prelekcja: Dra Heinz’a Kabutz’a pt. Reflection Madness. Autor jest jednym z redaktorów serwisu javaspecialists.eu. Było to szczególnie widać po formatce prezentacji i sporej liczbie odwołań do artykułów w tym serwisie. Generalnie sporo prelegentów nie trzymało sie standardowej formatki, co mi się nie podobało.

Co do samej prezentacji to było dużo o mechanizmie refleksji w Javie. Początkowe możliwości które autor pokazywał były mi znane, gdyż używałem je intensywnie w pracy magisterskiej. Późniejsze przykłady były jednak bardziej zaawansowane i dzięki temu mechanizmowi można wszystko zrobić, na co domyślnie kompilator Javy nam nie pozwala. Nie jest to mechanizm, który się wykorzystuje w codziennej pracy, ale znajomość tego się przydaje. Końcowa konkluzja jest taka, że warto stosować SecurityManager w miejscach narażonych na hakowanie naszego kodu. No i w wolnym czasie trzeba będzie przejrzeć posty publikowane na javaspecialists.eu.

Po wykładzie był obiad. Nie był on rewelacyjny: ryż z kawałkami mięsa i sos. Do tego nie było gdzie usiąść, no ale trudno. Kino nie było w całości wynajęte (jedynie 3 sale i hol), więc nawet organizacyjnie było by to trudne. Organizatorzy poszli trochę po kosztach, ale miejsce konferencji rekompensuje to niedociągnięcie. Możliwość oglądania prezentacji na ekranie kinowym, z porządnym nagłośnieniem i wygodnymi fotelami sprawia, że nawet w ostatnim rzędzie można w pełni skorzystać z konferencji.

Po obiedzie udałem się na prezentację Michaël’a Figuière’a i Cyrille’a Le Clerc’a pt. NoSQL & DataGrid from a Developer Perspective. Panowie byli przedstawicielami firmy Xebia i pochodzili z Francji. Gdybym wcześniej zwrócił na to uwagę, to bym się zastanowił, czy iść na ten wykład. Słuchanie francuskiego angielskiego nie jest łatwe, ani przyjemne. Prelegenci pokazywali dużo obrazków i wiedzy, ale bez konkretów, reklamując na końcu swoją firmę. Fajnie, że pokazali podejście do transakcji w rozwiązaniach NoSQL. Mianowicie można dodać obiektom metody typu DO i UNDO. Przykładowo jeśli mamy koszyk internetowy na sprzedawane produkty i ograniczoną ilość produktów, to jedna metoda wkłada do koszyka towar, zmniejszając liczbę dostępnych produktów w bazie danych, a druga cofa tą operację. Gdy dojdzie do realizacji zamówienia i się okaże, że któryś z produktów jest niedostępny i gdy użytkownik wycofa się z zakupów, to dla dostępnych produktów wywołujemy metodę typu UNDO. A wszystko odbywa się bez transakcji. Dodatkowo mieli fajny styl rysunków, z taką kreską, jakby malowaną grubym ołówkiem lub kredką świecową.

Podczas całej konferencji brakowało mi pani z dzwoneczkiem, informującej o rozpoczęciu wykładów. Widziałem takie rozwiązanie na którejś z poprzednich konferencji i było ono bardzo praktyczne. Brak „naganiacza / przypominacza” powodował, że się prelekcje ciągle opóźniały i przeciągały. Przerwy jednak miały sporo zapasu czasowego i pozwalały / dopuszczały takie sytuacje.

Kolejną prezentacją, którą odwiedziłem, było drugie wystąpienie dra Heinz'a Kabutz'a pt.
Productive Coder. Szkoda, że prelegent nie wyświetlał na ekranie skrótów klawiaturowych z których korzysta. Używał on środowiska IntelliJ IDEA. Co mi się spodobało, to równoczesne dodawanie kilku polom w klasie tego samego zakresu, wyświetlanie linii w IDE oddzielających kolejne metody, hotkey do przejścia w tryb pełnego okna… Musze poszukać, jakie to są skróty. Prezenter twierdził, ze powinniśmy poświęcić 10 godzin na poznawanie hotkey’ów w naszym środowisku programistycznym. Całkowicie się zgadzam. Uważam, że warto tu zastosować programowanie w parach i oglądanie screencast'ów lub pracy innych programistów.

Później Heinz pytał się publiczności o to, czy obiekt typu String jest mutable czy immutable. My programiści de facto z niego korzystamy jako immutable, ale w rzeczywiśtości jest mutable, czyli modyfikowalny. Ilustruje to poniższy kod:

String myText = "My Example String";
Set<String> mySet = new HashSet<String>();
mySet.add(myText);
System.out.println(myText);

Gdy ustawimy breakpointa na trzeciej linii to zobaczymy, że wewnętrzne pole hash w obiekcie myText ma wartość 0. Po wykonaniu 3ciej linii zmieni się ono na inną wartość. Obiekt zmienia więc swój stan. Skąd sie to bierze? Mianowicie podczas dodawania tekstu do zbioru, wywoływana jest metoda hashCode() na obiekcie myText i obliczana jest wartość hash’a. Żeby nie obliczać jej wielokrotnie, to jest ona zapamiętywana do późniejszego użycia. Jako, że obiekty typu String są używane zazwyczaj w kontekście, gdzie wartość ta nie ma znaczenia, to nie jest ona obliczana w trakcie tworzenia obiektu – wiadomo wydajność.

Doktor zachęcał również do wykorzystywania inspekcji kodu dostępnych w IntelliJ IDEA (menu Analyze -> Inspect Code...). Narzędzie potrafi między innymi wyszukać pola, które mogą mieć mniejszy zakres widoczności, pola które można zmienić na finalne, lub są niezainicjowane itd. Generalnie to potężne narzędzie do statycznej analizy kodu, które od razu potrafi wprowadzić poprawki do projektu. Szczególnie warto je wykorzystać, przy otrzymaniu odziedziczonego kodu po kimś. Dzięki niemu można znacząco pozbyć się nieużywanego kodu, który zaśmieca cały projekt.

Prelegent pokazywał jeszcze ciekawe komentarze w kodzie SDK, które nic nie wnoszą i jak się zmieniają w kolejnych wersjach SDK. Proponował on wyłączyć wszelkie automatyczne generowanie komentarzy, gdyż to nic nie daje. Nawiązała się dyskusja ze słuchaczami, czy warto stosować komentarze czy nie. Publiczność twierdziła, że należy pisać kod tak, aby był zrozumiały sam przez siebie. Heinz twierdził jednak, że kod mówi jak, a komentarz dlaczego tak a nie inaczej. Pokrywa się to z informacjami, które ostatnio przeczytałem w książce: Kod doskonały Steve’a McConnell’a. Ponadto jak nie jesteśmy w stanie napisać dobrego komentarza, to oznacza to, że sami nie wiemy jak nasz kod funkcjonuje i powinniśmy go poprawić.

Później miałem iść na prezentację Hamlet’a D'Arcy’ego  pt. New Ideas for Old Code, ale jakoś długo się zbierałem i w końcu nie doszedłem, czego później żałowałem.

Następnie chciałem iść na Aslak’ena Knutsen’a na prezentację Arquillian: Real Java enterprise testing, ale gdy się dowiedziałem, że chodzi o testowanie EJB z całym kontekstem kontenera, to sobie dałem spokój. Staram się trzymać od takich ciężkich rzeczy z daleka. Ostatecznie poszedłem więc na Nicolas’a Leroux’a, Morten’a Kjetland’a: Play! framework: a revolution in the Java world. I znów Francuzi. Co prawda jeden miał dobry angielski, ale mało mówił, gdyż stał obok, lub kodował na żywo, a drugi opowiadał, co ten pierwszy pisze. Szkoda tylko, że nie korzystał ze skrótów klawiaturowych, tylko właściwie wszystko pisał ręcznie, prawie jak w notatniku. Generalnie fajny pomysł na prezentację – jeden koduje, a drugi mówi o co chodzi.

Prelegenci to autorzy przedstawianego framework’a. Fajnie, że nie trzeba kompilować całego kodu po wprowadzeniu małej zmiany, tylko wystarczy odświeżyć stronę w przeglądarce. Ciekawe jak to we wnętrzu jest zorganizowane? I jak coś się sypnie, to bezpośrednio w przeglądarce widzimy w której linii kodu i co w niej jest! Prelegenci napisali na szybko czat przez przeglądarkę i pozwolili publiczności się połączyć i popisać. Po kilku testowych wpisach zaczęły się zgodnie z moimi przewidywaniami „ciekawsze” wpisy, typu: „Euro 2012 w Łodzi”. Na koniec ktoś jeszcze napisał Cross-site scripting i wyświetlił komunikat na ekranie, ukazując słabość framework’a. Podobno w Lift’cie jest to wbudowane we framework.

I to był ostatni wykład pierwszego dnia konferencji. Wieczorem jeszcze byłem na imprezie konferencyjnej w klubie Pauza na Florianskiej. Można było tam pogadać z innymi uczestnikami, wypić piwko i powymieniać się spostrzeżeniami. Wiadomo, że nie można było poszaleć, gdyż jeszcze czekał nas drugi dzień konferencji, o którym w kolejnym wpisie.